23 yıllık mesleğinde 1200’ün üstünde maç, 8 yılı FIFA, 10 yılı üst klasman hakemi olarak vazife yapan Eski FIFA kokartlı hakem Selçuk Dereli, hakemlik topluluğundaki kümeleşme, liyakat eksikliği ve TFF tarafından yabancı VAR hakemlerinin Türkiye’ye getirilmesi mevzularında açıklamalarda bulundu. Dereli, Türk futbolunun hakem problemlerini ve bu meselelerin ardındaki nedenleri Demirören Haber Ajansı’na (DHA) açıkladı.
Dereli, hakemlik topluluğunda yaşanan kümeleşme ve ayrışma problemlerinin giderek arttığını belirterek, “Hakem topluluğunda geçmişte de kümeleşmeler vardı. Artık arşa çıktı. Bu kümeleşmenin önüne geçilmediği surece hak eden hakem hak ettiği yerde olamıyor. Olamayınca dedikodu başlıyor, kümeler ortasında çatışmalar artıyor” dedi Merkez Hakem Şurası’nın (MHK) bu duruma müdahale etmesi gerektiğini vurgulayan Dereli, “Bunu önleyecek olan kim? MHK Başkanı ve yöneticileri. Peki bunlar önlüyorlar mı? Bunun için bir uğraşları var mı?” tabirlerini kullandı.
‘KENDİ HAKEMİNİ NEDEN YETİŞTİRMİYORSUN’
Alt liglerden liyakatli hakemlerin üst liglere çıkarılmamasının hakem kalitesini düşürdüğünü belirten Dereli, “Aşağıdan, alt liglerden liyakatlı hakemler de üste çıkmayınca, hasebiyle beklenen kalite olmuyor hakem kurumunda. Yabancı VAR hakemini nereye kadar getireceksin? Kendi hakemini, kendi futbolun insanını bu işin içine katarak neden yetiştiremiyorsun? Neden üstlere çıkaramıyorsun? Sorun bu. Yani sistemi düzeltmek lazım.”
“Aşağıda futbolu bilen, o deneyim edilmiş eğitimiyle, kültürüyle, yabancı lisanıyla hakemlikte performansı üstüne çıkan hakemleri neden buraya getirmiyorsun. Hakemlerin formsuz ve yanlışlı maçlar yönetmesinin, hakem kurumuna olan itimadı sarstığını belirten Dereli, “Liyakatin olmadığı hangi kurum başarılı olmuş ki? Yalnızca hakemlik için değil, futbol grupları için de geçerli bu. Liyakat bekliyoruz” dedi.
‘HAKEMLERE DE YAZIK…ONLAR DA KONUŞMALI’
Hakemlerin maç sonrası açıklama yapmasının ehemmiyetine vurgu yapan Dereli, “Ben Hakem Derneği Genel Lideriyken, ‘biz maç sonu, hakemler niçin konuşmasın? Hakemler de kendi bakış açısıyla maçtan sonra fikrini açıklasın’ dedik. Mikrofonda birinci bana uzatıldı, maçtan sonra konuştum. Sonra Sivas – Galatasaray maçında Yunus Yıldırım’a uzatıldı. Yunus Yıldırım orada bir konuşmasında bir yanılgı yaptı. Sonra o uygulama da kaldırdı. Niçin kaldırıyorsunuz? Kaldırmayın, bu devam etsin. Bununla ilgili de imkan sağlayın.”
“Hakemlere de yazık ya. Hakikaten üzülüyorum. Artık ben onların bir hakem ağabeyleri olarak, kimi hakem ağabeyleri üzere zalimce eleştirmiyorum. Onların yaptığında yanlarındayız. Onlara kumpasçı bir zihniyetle yaklaşmıyorum. Onlara ‘bir yanılgı yapsın da büyük ekibi yanıma alacak formda bunları ezeyim, oradan reklamımı yapayım’ demiyoruz. Biz onların uygun olduğunda düzgün diyoruz. Her kadroya eşit düdük çaldıklarında bravo diyoruz. Bunu yapsınlar lakin o denli bir hakem topluluğu kalmadı” dedi.
‘KULÜP LİDERLERİ KENDİ PENCERESİNDEN BAKIYOR’
Futbol Federasyonu liderinin kulüp yöneticileri ve delegelerin oyuyla seçildiğini hatırlatan Dereli, “Elbette Kulüpler Birliği’nin kelamlarını dinleyecek, tekliflerini alacak lakin tüm karar yetkisini onların eline verirse o vakit bu iş olmaz. Zira kulüpler toplantısına ben Hakem Derneği Genel başkanıyken Merkez Hakem Kurulu Lideri ile birlikte katıldım bir kere. Gördüm ben oradaki tabloyu.”
“Bütün kulüp liderleri kendi penceresinden bakıyor.’ Futbolu şöyle kurtaralım, bu türlü kurtaralım’ diyen insan sayı çok azdı. Çok üzüldüm o tabloyu görünce. O yüzden yalnızca kulüplerin tercihlerini bırakmadan Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu bu hususta ağırlığını koyup bu kurumu da yıpratmaya çalışanlara fırsat verilmemeli. Zira kurum çok yıpranıyor” tabirlerinde bulundu.
TÜRK FUTBOL HAKEMLİĞİ BÖYLE KURTULMAZ
MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’ya eleştirilerde bulunan Dereli, “MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu arkadaşım, çok da severim. Bak insan olarak Ferhat’la hiçbir sıkıntım olmaz. Lakin hakem deneyimine bakıyorum bu işi yapamaz. Toparlayamaz. Liyakat diyoruz, liyakate oradan başlayın. Yok mu çok daha deneyimli hakemler, hakemliğe hizmet etmiş birçok isim var. Onları neden getirmiyorsunuz? Bir kez İbrahim Lider kendini bağladı. ‘Ben burada olduğum surece Ferhat Gündoğdu MHK Başkanı’ dedi.”
“Şimdi geri dönmek istemiyor herhalde. Bu türlü bir söz de yanlış. Bunu da kullanmamak lazım. İnsan yanılgı yapar alırsın misyondan değil mi? Herkes yanılgı yapabilir. Yanlış yapabilir, alırsın vazifeden. Münasebetiyle merkez hakem kurdu, çok makûs gidiyor. Bunu söyleyeyim. Türk futbol hakemliği bu türlü kurtulmaz” diye konuştu.
‘GEÇMİŞTE VAR OLMADIĞI HALDE BU KADAR YANILGI OLMUYORDU’
Yabancı VAR hakemlerinin getirilmesinin sıkıntıları çözmediğini vurgulayan Dereli, “Yabancı hayranlığından da vazgeçilmeli. Kendi futbol insanımızı, kendi insanımızı yetiştirebilmeliyiz. Evvelce hatırlayalım, Türk futbolu neredeydi? Hakem kalitesi yüksekti. VAR olmadığı halde, hakemler şimdiki takımdan çok daha güzel maçlar yönetiyordu. Yanılgı oluyor muydu? Elbette oluyordu. Yanılgı olacak olağan. Futbolcu yanılgı yapacak, idare kusur yapacak, lider yanılgı yapacak fakat hakem yanılgı yapmayacak. Bu türlü bir şey yok. Bu futbolun tabiatına ters. Bu olacak, bu hiçbir vakit bitmez. Fakat geçmiş devirde VAR olmadığı halde, bu kadar yanılgı da olmuyordu.”
“Değerli futbol kamuoyu. Artık de kimileri diyor ki ‘hakemi de yabancı’ getirelim. Sen artık yabancı VAR’ı getirdin, düzeldi mi VAR sorunu? Düzelmedi. İşte gördük bu haftayı, evvelki haftayı. Yabancı VAR hakemleri skandal kararlara imza atıyorlar. Olmayan penaltıya hakemi çağırıyor. Olmayan kırmızı kart veriliyor. Olan kırmızı kart verilmiyor. Buradan yayıncı kuruluşa da sesleniyorum. Bir konumu 15 dakika sonra gösteriyorlar. Oluyor mu bu?” diye konuştu.
Dereli ayrıyeten VAR hakemlerinin Danimarka’dan getirtildiğini de hatırlatarak “Danimarka futbolu bizim futbolumuzdan daha mı âlâ? Değil. Danimarka’dan geliyor. O vakit niçin geliyor? Ben bunun altında öbür şey arıyorum” sözlerini kullandı. Dereli, VAR sisteminin çizdiği ofsayt çizgilerinin kusurlu olduğunu gördüğünü ve çizgilere de güvenmediğini kelamlarına ekledi.
‘HAKEM KENDİ YÖNETİCİSİNE GÜVENMİYOR’
MHK’nın ‘Hakem Atamalarında Bilgi Tabanlı Atama Sistemi’ (VeTAS) konusuna da değinen Dereli konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Otomasyonlu, bilgi tabanlı bir sistem çıkarmışlar. Bu data tabanlı sistem başında da insan yok mu? Haydi bu atamayı açık yapın da görelim. Benim de size soracaklarım olacak. Hangi hakemlerin ismi kapatılıp öbürleri giriyor sisteme? Nasıl oluyor bu işler? Bir açık yapın da şöyle kamuoyuna, medyaya biz de sorular soralım da görelim bakalım.”
“İşinize geldiği üzere davranmayacaksınız. Mentor programıyla ilgili bir yaş uygulaması getirdiler. Birtakım isimlere 68 yaşında misyon veriyorsunuz. Nasıl oluyor? Ayrımcılığı evvel siz yapıyorsunuz. Ondan sonra hakeme diyorsunuz ki ‘sahaya çıkın ayrımcılık yapmayın gördüğünüzü çalın’ Hakem bir bakıyor ki Merkez Hakem Kurulu Lideri bunu yapıyor. O vakit ne oluyor? O vakit işte bu hale düşüyoruz. Yani hakem kendi yöneticisine güvenmiyor.”
